Luister hier de verhalen van Keenan Pietersz, Sharif Jacobino en Shumaly Fecunda, in gesprek met Melisa Cijntje.
Ook te beluisteren is het gedicht Libertat van Shumaly Fecunda.
Libertat by Shumz
(Zie onder voor Nederlandse vertaling)
Bonchi riba bonchi kurason na kurason Wowo kontr’i wowo Kueru fregando kueru mas ku dies mas ku shen kla pa wòrdu bendé
pa hopi òf tiki preferibel fuerte i diki sin malesa ku hopi salú mas yòn mas mihó
ku suerte di biba largu i tiki chèns di bira malu
No ta importá di unda bo ta bisa ayó na bo identidat
bo kultura i bo lenga
pero heiii di bo koló sí mi ke mas
sin miserikòrdia bon biní na un bida “nobo”
Nobo na abusu sin despensa yunan sin tata
trabou duru sin pago nos kontra nos
penetrashon sin outorisashon
Tera laman tera laman laman tera años despues el a para bira un wega pero ántes kualke lo bisa
porfin mi pia a pisa suela
Ata mi awó un kurason yen di santu Tur na kadena pa mustra mi bunitesa
korekshon, mará na kadena pa limitá mi libertat sin bos sin derecho
sin trato igual
159 aña despues porfin liber riba papel Skirbi mi nòmber, skirbi mi fam
mi fecha di nasementu i pa ken mi tabata tra’ tantu blachi yená ku nòmber
pero huntu
tiki buki pa tur e kurpanan maltratá balentenan ehekutá òf dekapitá
niun buki no por kontené nan libertat
méskos ku nos no por keda skonde kara pa e bèrdat
e konsekuensianan di sklabitut ku a laga tantu daño atras
yen problema enbuska di solushon yen pregunta ku ta warda kontesta yen persona sin direkshon
yená ku talento pero años na soño
Bisa mi ken bo ta!
Esun ku ta sinta mira òf esun ku ta lanta ariba kibra e kadena mental
Bisa mi unda bo ke bai?! Mas serka di bo pasado òf mas leu ku bo realidat
pasó nos ku ta na bida mester realisá ku nos realidat no ta nos úniko bèrdat
Nos ta muchu mas ku kualke kadena ku a limitá nos tantu aña pasá Muchu mas ku kualke retraso
ku nos a òf ahinda ta eksperensiá nos no debe nan nada
pues pakiko sigui halsa komo si fuera baha kabes ora mester habri boka papia balor no ta den esun ku ta mir’é
pero esun ku ta karg’é lanta ariba
realisá ken bo ta disidí unda bo ke bai
sin mester kibra pia di bo ruman pasó tin sufisiente pa ami ku bo biba floresé sin mester sofoká
Ban kere un tiki mas den nos mes Den nos kreatividat
Den nos abilidat
Den nos kapasidat pa progresá superá Krea i inventá
Ban kere un tiki mas den nos talentonan Den loke ta hasi nos úniko
Ku poder pa yuda un otro i kambia mundu Ban kere den nos mes
No pa nos mes so pero pa kresementu di nos tur
—
Libertat by Shumz
Op elkaar gestapeld
hart tegen hart
ogen tegen elkaar
huid tegen huid
meer dan tien, meer dan honderd
klaar om verkocht te worden
voor veel of voor weinig
liefst sterk en fors
niet ziek, maar kerngezond
hoe jonger, hoe beter
met kans op een lang leven
en kleine kans ziek te worden
Afkomst maakt niet uit
zeg je identiteit vaarwel
je cultuur, je taal
maarrr van jouw kleur wil ik wel meer
meedogenloos welkom in je “nieuwe” leven
nieuw aan onrecht zonder spijt
kinderen zonder vader
zwaar werk zonder betaling
wij tegen elkaar
penetratie zonder toestemming
Grond zee grond zee zee grond
jaren later is dit een kinderspel geworden
maar vroeger zou iemand gezegd hebben
eindelijk grond onder mijn voeten
Kijk mij nu een hart onder het zand
helemaal geketend om mijn schoonheid te tonen
correctie, vastgeketend om mijn vrijheid te beperken
zonder stem, zonder recht
zonder gelijke behandeling
159 jaar later eindelijk op papier vrij
Schrijf mijn naam en achternaam
mijn geboortedatum en voor wie ik werk
zoveel bladen vol namen
maar samen
weinig boeken voor al die mishandelde lichamen
vermoorde of onthoofde dapperen
geen boek kan hun vrijheid bevatten
net als we de waarheid niet uit de weg kunnen gaan
de gevolgen van slavernij die zoveel schade achter heeft gelaten
veel problemen op zoek naar een oplossing
veel vragen die op antwoord wachten
veel mensen zonder richting
vol talenten maar al jaren in slaap
Vertel mij wie je bent!
diegene die zit en kijkt of degene die opstaat
de mentale kettingen verbreekt
vertel mij maar waar je heen wilt?!
dichter bij je verleden
of verder dan jouw realiteit
want wij die leven moeten ons realiseren
dat onze realiteit niet onze enige waarheid is
Wij zijn veel meer dan welke ketting dan ook
die ons zoveel jaar geleden belemmerde
veel meer dan welke achterstand ook
die wij hebben beleefd of nog ervaren
wij zijn ze niks verschuldigd
dus waarom blijven verhogen
neerbuigen in plaats van uit te spreken
waarde is niet in diegene die het ziet
maar in diegene die het draagt
sta op
realiseer je wie je bent
beslis waar je heen wilt
zonder anderen kapot te maken
want er is genoeg voor jou en mij
om te bloeien zonder te verstikken
Laten we iets meer in onszelf geloven
in onze creativiteit
in onze bekwaamheid
in onze capaciteit om vooruitgang te boeken, te overwinnen
te creëren en uit te vinden
laten we iets meer in onze talenten geloven
in wat ons uniek maakt
met kracht om een ander te helpen en de wereld te veranderen
Laten we in onszelf geloven
niet alleen voor ons eigen voordeel, maar voor de groei van ons allen
Afbeelding: Avantia Damberg, Life Stages, 2017