Anders kijken naar wat er speelt*

Heerlen-Schiedam

Kunst uit de collectie van het ene museum, reist vaak naar tentoonstellingen in andere musea. Zo krijgen zoveel mogelijk mensen de werken te zien. Met één museum heeft het Stedelijk Museum een structurele samenwerking: SCHUNCK in Heerlen. Dat museum heeft net als het Stedelijk Museum Schiedam een grote collectie hedendaagse kunst. Er zijn veel overeenkomsten. Zo hebben beide musea werken van Cobra en Daan van Golden. Maar er zijn ook verschillen. In Schiedam is in het verleden meer aandacht gegeven aan abstracte en seriële kunst uit de jaren zestig en zeventig, terwijl SCHUNCK zich meer richtte op de schilderkunst uit de jaren tachtig. Samen levert dat een mooi overzicht op van de belangrijkste ontwikkelingen in de beeldende kunst in Nederland.

We proberen onze collecties zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en we kopen elk jaar ook samen een werk aan, met steun van het Mondriaan Fonds. Het werk wordt om de beurt getoond en samen zorgen de twee musea voor het bewaren en onderhouden ervan. Hieronder zie je om welke kunstwerken het gaat.

Yorishiro

Dieren die als huisdier worden gehouden, in reservaten leven, of in dierentuinen: het werk van Charlotte Dumas (1977) gaat over de bijzondere relatie tussen mensen en dieren. Wat betekenen dieren in de huidige maatschappij voor de mens?
Yorishiro is de tweede film van de fotograaf Dumas. Yorishiro is het Japanse woord voor iemand met de geest of ziel van een ‘kami’, een (natuur)god. Of, een andere betekenis van het woord, een transformatie door middel van metamorfose. De film speelt zich af op een klein eiland bij Japan. Een kudde wilde paarden van een eeuwenoud geslacht, leeft er nog altijd vrij in de natuur. In de film zien we Dumas’ vijf jaar oude dochter Ivy, verkleed in een paardenkostuum, het eiland verkennen.

Superdiversiteit, identiteit en ongelijkheid

Veel kunstenaars van nu weerspiegelen in hun werk de superdiverse wereld om ons, reflecteren op de constructie van culturele identiteit, of stellen grote problemen zoals ongelijkheid en racisme aan de kaak.
Zo schetst Iris Kensmil (1970) met haar schilderijen, tekeningen en installaties een geschiedenis vanuit Zwart feministisch perspectief. Ze portretteert Zwarte schrijvers, musici en activisten – vooral vrouwen – die een belangrijke rol spelen in de geschiedenis en voor de toekomst. Het bijvoeglijk naamwoord Witte en Zwarte staat overigens niet toevallig met een hoofdletter. Kensmil: ‘Het gaat over het sociale construct waarin mensen van kleur ingedeeld worden als een soort: Zwart. Ik ben niet zwart en Wit is ook niet wit.’

Schiedam collectie: met, door of over Schiedam

De stad Schiedam is inspiratiebron voor veel kunstenaars. Sinds 2019 verzamelt het museum actief werk dat reflecteert op thema’s die leven in de stad. Regelmatig nodigt het museum ook kunstenaars uit een nieuw werk te maken voor de Schiedam collectie. Voor deze ‘Schiedam collectie’ vraag het museum een kunstenaar zich door Schiedam te laten inspireren voor nieuw werk. Het gaat onder meer om Marcel van Eeden (1965), Erik Mattijssen (1957), Robin Speijer (1997) en Margi Geerlinks (1970) en Paulien Oltheten (1982).

Kriskras door Schiedam

De twee schilderijen van Robin Speijer zijn gebaseerd op een lap stof uit de stoffenzaak in de Hoogstraat, tegenover het Stedelijk Museum Schiedam. Haar werk misstaat niet in de verzameling abstracte schilderkunst van het museum; zonder het verhaal is het moeilijk om te zien waar je precies naar kijkt. Maar juist het verhaal maakt dat deze werken extra goed passen bij het Stedelijk Museum Schiedam. En ook Erik Mattijssen heeft zich voor zijn grote schilderij laten inspireren door de levendige Hoogstraat.

Document van een opmerkelijke tijd

Margi Geerlinks trok de stad in tijdens de eerste corona-lockdown in 2020. Overal is plots het openbare leven stilgevallen. Musea zijn dicht, scholen gesloten, het ziekenhuis draait overuren. Ze portretteert Schiedammers met een vitaal beroep, waaronder leerkrachten, een vuilnisman en een huisarts. En ook zorgmedewerkers, een uitvaartbegeleider en de eigenaar van een buurtwinkel. Allemaal geven ze een gezicht aan deze opmerkelijke periode in de Nederlandse geschiedenis.

Toewijding aan Liduina

In de werken ‘Stofzuiger, Handtas’ en ‘Wijwater’ zie je de fascinatie van Paulien Oltheten voor de verering van de heilige Liduina in de stad. Ze observeerde onder andere een groep vrijwilligers van de Liduinabasiliek en zag er een bewonderingswaardige toewijding. Een zelfde gevoel overkwam haar dat jaar zelf bij het heiligdom van Lourdes in Frankrijk. In het videowerk komen die werelden samen.