Carte Blanche (Fuck The Dictator)*

Fuck The Dictator, dat stond op de boksmantel die beeldend kunstenaar Anne Wenzel droeg toen ze op 14 september 2019 de boksring instapte in Stedelijk Museum Schiedam. Haar uitdager: toenmalig museumdirecteur Deirdre Carasso. Wenzel versloeg Carasso en won Carte Blanche in het museum. Huidig museumdirecteur Anne de Haij lost de belofte nu in en geeft Anne Wenzel – zoals beloofd – volledige vrijheid op een verdieping in een van de vleugels en medewerking van het museumteam om daarmee te doen wat zij graag wil.

De bokswedstrijd ​
Anne Wenzel: ‘Op het moment dat toenmalig directeur Deirdre Carasso mij in 2019 uitnodigde om haar in de boksring te bevechten twijfelde ik. Niet alleen omdat ik – in tegenstelling tot Carasso – nog nooit had gebokst, ik vind ook dat een museum mij als kunstenaar vooral zou moeten uitnodigen voor een tentoonstelling, niet voor evenementen die helemaal niets met mijn vak te maken hebben. Maar een bokswedstrijd tegen de directeur gaf mij wel de mogelijkheid om mijn strijd eindelijk op gelijkwaardig niveau uit te vechten.’

 

Anne Wenzel: ‘Ik ben de ring in gegaan om voor de autonomie van kunst te vechten. Grensverleggende, experimentele kunst. Kunst die soms verwarrend is of zelfs pijn doet, maar ook van diepe schoonheid is. Als je hierop de focus houdt, kun je alleen maar winnen. ‘Carte Blanche’ is mijn kans om dat aan te tonen.’

Carte Blanche
Met het winnen van de wedstrijd kreeg Anne Wenzel carte blanche: volledige vrijheid in vier zalen van het museum. Carte Blanche (Fuck The Dictator) is dan ook geen reguliere tentoonstelling, maar veeleer een case study, waarin zij de gewonnen museale ruimte gebruikt om de rol van de kunstenaar en de autonomie van de kunst te onderzoeken. Dat doet zij samen met co-curator Selen Ansen. Wenzel ziet dat kunst steeds vaker ingezet wordt voor een politieke en sociaalmaatschappelijke agenda. Kunst wordt hierdoor slechts een illustratie van dit beleid en verliest aan kracht. Carte Blanche (Fuck The Dictator) gaat voor Wenzel over zowel het letterlijke als het figuurlijke gevecht tegen machtsstructuren en de noodzaak om die te bevragen en te doorbreken. Carte Blanche (Fuck The Dictator) toont indrukwekkende, speciaal voor de gelegenheid nieuw ontwikkelde installaties, als ook ouder werk, waaruit eenzelfde politiek engagement spreekt. Het hart is de Carte Blanche Ruimte: een levend archief, waarin visuele en tekstuele bronnen de verschillende stadia van Carte Blanche (Fuck The Dictator) laten zien.

Taal van protest
Carte Blanche (Fuck The Dictator) ademt strijd, protest en gedrevenheid. Hier slaat Wenzel een brug tussen werelden van kunst en politiek engagement. Als een barricade rijst op het voorplein van het museum de installatie Under Construction (Stedelijk Museum Schiedam) (2023) op; met vlaggen en protestborden bezet Wenzel tijdelijk het museum. Eenmaal binnen blijken oude ‘helden’ zoals Jan Pieterszoon Coen, Johan Maurits, Koning Leopold II van België en Christoffel Columbus in een wankele positie te verkeren. De historische figuren in deze nieuwe, ruimtevullende installatie House of Fools (2023) zijn uiteengevallen en verminkt alsof ze door een hedendaagse beeldenstorm getroffen zijn. Het eens zo glorieuze verleden ligt in puin. De keramische reliëfs met scènes van geweld en strijd, die getoond worden in dezelfde ruimte, zijn gebaseerd op afbeeldingen van opstanden, demonstraties en staatsgeweld, gevonden op internet en in boeken en kranten. In Carte Blanche (Fuck The Dictator) is ook het monumentale werk Splendid Surrender (2012) uit de collectie van Stedelijk Museum Schiedam opgenomen. Het is op te vatten als een aanklacht tegen de draconische bezuinigingen op het cultuurbudget ten tijde van de neoliberale politiek van toenmalig minister Halbe Zijlstra. Bezuinigingen die een verregaande negatieve impact hadden – en nog steeds hebben – op kunstenaars en kunstinstellingen.

Een boksster als beschermheilige
Ter voorbereiding op de bokswedstrijd trainde Anne Wenzel acht maanden intensief bij de Schiedamse Boksschool De Jong. Om de bijzondere band die ze met de boksschool en haar trainers opbouwde te onderstrepen, schonk ze hen onlangs een werk dat ze speciaal voor deze plek maakte. Het beeld, dat het midden houdt tussen een patrones en een boksster, is inmiddels permanent boven de boksring geplaatst. Van daaruit zal zij als beschermheilige over de boksschool waken. Gedurende de looptijd van Carte Blanche (Fuck The Dictator) is het beeld in de boksschool te bezoeken.

Kalender en publicatie
Najaar 2023 komt er een speciale Carte Blanche-kalender uit; een samenwerkingsproject van Anne Wenzel, modeontwerper Nada van Dalen en Boksschool De Jong. Begin november 2023 verschijnt bij nai010 uitgevers de publicatie Carte Blanche (Fuck The Dictator), die dit uitzonderlijke onderzoekstraject van achtergrond voorziet en in een bredere context plaatst. Vooruitbestellen van het boek is mogelijk via nai010.

Over de kunstenaar
Anne Wenzel (Schüttorf, 1972) maakt monumentale keramische beelden en installaties die in binnen- en buitenland getoond worden. Daarnaast zet zij zich actief in voor een betere positie van de beeldend kunstenaar. Ze zit in diverse besturen en commissies, omdat zij het noodzakelijk vindt dat de stem van de kunstenaars aan deze tafels gehoord wordt. In haar atelier in Rotterdam werkt zij momenteel aan het Razzia-monument, dat in november 2023 onthuld zal worden aan de Parkkade in Rotterdam.

Met dank aan
Gemeente Schiedam, Mondriaan Fonds, Fonds Schiedam Vlaardingen, De Groot Fonds, Stichting Opbouw Schiedam

Fotografie: Aad Hoogendoorn en Peter Tijhuis