Queer Horizons*

Op vrijdag 11 oktober, tijdens Coming-Outdag, opent in Stedelijk Museum Schiedam de tentoonstelling Queer Horizons. Jongeren aan zet in de Stadsgalerij. Deze tentoonstelling verkent aan de hand van kunst en de verhalen van de deelnemers het thema van queer identiteit. Samen met kunstenaar Leon Stoffelen reflecteren tien Schiedamse en Rotterdamse jongeren zowel op het LHBTIQA+ verleden van Schiedam als op hun eigen identiteit en toekomst. Tegelijkertijd belicht de tentoonstelling het leven van Jillis Bruggeman, misschien wel de bekendste persoon uit de LHBTIQA+ geschiedenis van Schiedam. Zijn verhaal wordt diezelfde dag ook toegevoegd aan Panorama Schiedam, de vaste tentoonstelling over de geschiedenis van de stad.

Echt jezelf zijn in het verleden, heden en de toekomst
De Schiedamse Jillis Bruggeman werd in 1803 als laatste persoon in Nederland ter dood veroordeeld vanwege seksuele relaties met mannen. Hoewel zijn proces gedetailleerd is gedocumenteerd, blijft een belangrijke vraag onbeantwoord: Wie was Jillis Bruggeman écht? Stedelijk Museum Schiedam heeft diepgaand onderzoek gedaan naar het leven van Jillis Bruggeman in een poging om de mens achter het proces beter te leren kennen. Aan de hand van documenten en objecten uit die tijd ontdek je als bezoeker zijn verhaal.

Tegelijkertijd werpt een groep van tien queer jongeren (tussen de 14 en 22 jaar) uit Schiedam en omgeving samen met kunstenaar Leon Stoffelen een blik op de toekomst. Wat betekent het om nu, en in de toekomst, queer te zijn? Hun antwoorden op deze vragen verwerken zij, samen met Stoffelen, in een kunstwerk dat de zoektocht naar hun eigen identiteit verbeeldt. In een 12 meter lange collage en video-installatie vertellen zij hun eigen verhaal en reflecteren ze op het leven van Jillis Bruggeman. In deze pastelkleurige safe space, omringd door zachte kussens, nemen de jongeren je mee in hun gedroomde toekomst.

‘’Queer is eigenlijk een soort verzet tegen de wereld om ons heen. Het is een ideaal dat je ziet op de horizon.’’ – Leon Stoffelen

De deelnemende jongeren samen met kunstenaar Leon Stoffelen, muurschildering Koen Taselaar, foto: Lisa Diederik

Queer Horizons presenteert zowel de zoektocht naar Jillis Bruggemans’ identiteit als die van de jongeren van nu, en verbindt zo het verleden met het heden.

Verhaal Jillis Bruggeman krijgt vaste plek in Panorama Schiedam
Naast de tijdelijke tentoonstelling Queer Horizons krijgt het verhaal van Jillis Bruggeman ook een permanente plek in Panorama Schiedam, de vaste tentoonstelling over de geschiedenis van Schiedam. Dit gebeurt op verzoek van de Stichting Jillis Bruggeman, die zich sterk maakt voor de gelijke rechten van LHBTIQA+-ers. Hiermee wil het museum Jillis Bruggeman eren en zijn verhaal een plek geven in de lange geschiedenis van de stad.

“Ik kende alleen het verhaal van Jillis’ berechting, maar tijdens mijn onderzoek leerde ik veel meer kanten van zijn leven kennen. Hij verkocht politieke propaganda, maar was ook een echte familieman en liefhebbende (stief)vader.” – Merel van der Vaart, conservator stadsgeschiedenis

Coming-Outdag en uitreiking Jillis Bruggeman Penning
De tentoonstelling opent speciaal tijdens Coming-Outdag op vrijdag 11 oktober, een dag waarop gevierd wordt dat iedereen open kan zijn over wie ze zijn. Wereldwijd wordt dan aandacht besteed aan het ‘uit de kast komen’. Oftewel de coming-out; het moment dat (LHBTIQA+) mensen zich veilig genoeg voelen om uit te komen voor hun seksuele geaardheid of genderidentiteit. Diezelfde avond vindt de uitreiking van de Jillis Bruggeman Penning plaats in de Grote Kerk in Schiedam. De gemeente Schiedam reikt sinds 2015 jaarlijks de landelijke Jillis Bruggeman Penning uit aan een organisatie of persoon die zich landelijk inzet voor de acceptatie van alle vormen van genderdiversiteit.

Deze tentoonstelling vormt daarnaast de opmaat voor I Hit You With a Flower, waarin ruim twintig (inter)nationale kunstenaars met humor, empathie en uitzinnige styling morrelen aan gevestigde normen en een maatschappij neerzetten waarin voor iedereen plek is.

Jongeren ontwikkelen onderwijsevenement voor Paarse Vrijdag
Een deel van de groep jongeren van de tentoonstelling Queer Horizons, ontwikkelt ook een onderwijsevenement voor leerlingen in het voortgezet onderwijs op Paarse Vrijdag. Het thema van die dag is identiteit en diversiteit, geïnspireerd door de tentoonstellingen I Hit You With a Flower en Queer Horizons. Scholen kunnen zich nu al opgeven voor een onvergetelijke en betekenisvolle dag, waarin we samen vieren dat iedereen gelijkwaardig is! Meer weten over het onderwijsevenement op Paarse Vrijdag? Neem dan contact op met Lisa Diederik via lisa@stedelijkmuseumschiedam.nl.

Over kunstenaar Leon Stoffelen
Leon Stoffelen (1992) speelt in zijn schilderijen en video’s met de simulatie van homo-erotische en clichématige beelden. Puttend uit diverse bronnen, zoals tijdschriften en romantische schilderkunst deconstrueert hij banale scènes tot surrealistische, collageachtige composities. De werken vinden vaak een speelse balans tussen verbergen en blootstellen – een verwijzing naar het balanceren tussen verschillende werelden en versies van jezelf binnen een (hetero-)normatieve cultuur. De beelden die hij creëert gaan over het verlangen om vast te leggen, gezien te worden en aan te raken.

Mijn Schiedam
Deze tentoonstelling is onderdeel van Mijn Schiedam, de maatschappelijke programmalijn waarmee Stedelijk Museum Schiedam samenwerkt met Schiedammers en Schiedamse organisaties. Samenwerkingen ontstaan op initiatief van het museum én de stad. Hieruit komen betekenisvolle programma’s voort die we alleen met elkaar kunnen realiseren. De Stadsgalerij is speciaal voor tentoonstellingen met Schiedammers. Queer Horizons wordt gepresenteerd in het kader van de Maand van de Geschiedenis, de Schiedamse Regenboogweek en de tentoonstelling I Hit You With a Flower.

Header beeld: Leon Stoffelen, Slit, 2023, oil on canvas, 130x140cm, foto: Jesper Kuilman.